Ülkemizin turistik kenti Girne; yürürlüğe konulmasında çok geç kalınmış imar planının uzun yıllar eksikliği nedeniyle maalesef günümüzde çözümlenmesi kolay olmayan sorunlarla karşı karşıya kalmıştır. Yıllar boyunca siyasi rant ve sürdürülemeyen ekonomik gelişim uğruna çıkarılan, değiştirilen ve delinen çeşitli emirnameler de bu sorunları çözmekten uzak bir şekilde açılan yaraların derinleşmesine yol açmıştır.
Düzensiz yapılaşmanın bir neticesi olarak, artan nüfusa hizmet veremeyen yetersiz altyapı sorunu Girne’nin en önemli sorunlarıdır. Kapasitesi şu an yetersiz olan Atıksu Arıtma Tesisi altyapı sorunlarının bizce en önemlisi haline gelmiştir. Tesise gelen atık suyun önemli bir oranı ham olarak deniz deşarjı ile Girne’nin en önemli değeri olan kıyı şeridine deşarj edilmektedir.
Hal böyleyken, konunun en yetkili muhatabı olan Girne Belediyesi ve Merkezi Hükümet, bu sorunu göz ardı etmeye veya yeterli seviyede ilgi göstermemeye devam etmektedir. Ortada Girne ve kıyı şeridinin atık su sorununun bütünlüklü çözümüyle ilgili somut bir masterplan mevcut değildir. Yıllar boyunca bir çevre mühendisi istihdamı gerçekleştirmeyen belediye yönetimi, sorunun bütünlüklü çözümüne yönelik çalışmalar yerine, palyatif projelere yönelmektedir. Girne – Çatalköy İmar Planı çalışmalarında yeni kentsel atıksu arıtma tesisi için arazi ayrılmışken, kentin içerisinde bu maksatla kullanılabilecek askeri araziler, bölgede arıtılmış atıksuyun depolanabileceği göletler mevcutken ve arıtma tesisinin kapasite artışıyla ilgili kapsamlı çözüm hedeflenmesi gerekirken, tesise gelen atık suyun sadece fiziksel arıtımını sağlayacak bir ek ünite için ihale süreci başlatıldığı bilgisi edindik. Bildiğimiz kadarıyla projenin ÖnÇED/ÇED raporu mevcut değildir. Şartnamede tesisin sağlayacağı performans ile ilgili koşullar, giriş ve çıkış atıksu kalitesi ile ilgili kriterler detaylandırılmamıştır. Projenin yapılacağı alan, yani mevcut atıksu arıtma tesisi, yerleşim bölgelerinin ortasında kaldığı için alan Girne Çatalköy imar planında rekreasyon alanı olarak ayrılmıştır.
Avrupa Birliği direktifleri ve çağdaş normlar gereği ikincil arıtma yapılmadığı takdirde denize deşarj yapılması uygun değildir. Hatta Avrupa Birliği ülkelerinde artık ileri arıtma sistemleri kullanılmakta ve arıtılmış su ve fazla çamurun yeniden kullanılması teşvik edilmektedir. Çevre Bakanlığı ve Çevre Koruma Dairesi’nin AB’ye uyum çalışmaları kapsamında bu doğrultuda taslak bir tüzük hazırladığı da bilgimizdedir.
Atıksu arıtımı Çevre Mühendisliğinin uzmanlık alanıdır. Çevre Mühendisleri Odası olarak, Girne kentimizin öncelikle yerel yönetimi tarafından önemsenmesini, mevcut sorunlarına makam sevdası veya siyasi çıkarlar için göstermelik değil, etkili ve kalıcı çözümler üretilmesini, bu çözümler üretilirken de yerel mühendis kadrolarından faydalanılmasını talep ederiz.
Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu