Haspolat Arıtma Tesisi, 2012’den itibaren suya ihtiyacı olan köylere günde 30 bin metre küp kaliteli su sağlayacak SUYUN KALİTESİ ARTIRILIYOR… Mayıs 1980’de devreye giren Haspolat Arıtma Tesisi’ni, daha kaliteli, hızlı ve çok miktarda su arıtacak potansiyele ulaştırmak amacıyla Lefkoşa Türk ve Rum belediyeleri işbirliğinde yeni bir proje hazırlandı. İhale aşamasına gelen proje tamamlandığında 30 bin metre küp su, üç saatte arıtılarak tarım alanlarına verilecek.
l PROJE BEDAVAYA GELECEK… Lefkoşa Türk ve Rum belediyelerinin ortak çalışmasıyla yenilenecek olan Haspolat Arıtma Tesisi için gerekli finansman Avrupa Birliği ve Lefkoşa Rum Belediyesi tarafından karşılanacak. Böylece proje, KKTC’ye bedava gelecek. Arıtma tesisi ihalesi uluslararası bir ihale olacak ve
Tesis en geç Şubat 2012’de çalışır duruma gelecek.
Gözde SÜREÇ
Mesarya bölgesindeki üreticilerin büyük umutla beklediği Mesarya’daki tarım alanlarına kaliteli su sağlayacak, Haspolat Arıtma Tesisi’nin yenilenmesi projesinin Şubat 2012’de devreye girmesi planlanıyor.
Proje kapsamında Alayköy’den Haspolat’a kadar tüm bölgenin kanalizasyon suları şebekeye bağlanarak Haspolat’taki tesise gönderilecek, burada yaklaşık 3 saatte arıtılacak su, Mesarya bölgesindeki tarım alanlarına verilecek.
Arıtma tesisinde günde 30 bin metre küp su arıtılması öngörülürken, arıtılacak suyun kalitesinin Avrupa Birliği normlarında, hatta daha da kaliteli olacağı belirtiliyor.
Projenin finansmanının bir kısmı Lefkoşa Rum Belediyesi’nce, diğer kısmı da Avrupa Birliği’nin 259 milyon Euro’luk “Kıbrıs Türk Toplumu AB Mali Yardım Programı” çerçevesinde sağlanacak.
Lefkoşa Türk ve Rum belediyelerinin ortak çalışmasıyla yenilenmesine karar verilen Haspolat Arıtma Tesisinin maliyeti AB ile Rum Belediyesi tarafından karşılanacak. Arıtma tesisi ihalesi uluslararası bir ihale olacak ve Türk ve Rum Belediyeleri adına Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ihaleye çıkacak.
Kasım 2009’da ilgili müteahhitle sözleşme imzalanarak, tesisi 27 ay sonra teslim almak ve en geç Şubat 2012’de tesisin çalışır duruma gelmesi hedefleniyor.
Lefkoşa Türk Belediyesi Müdür Muavini İnşaat Mühendisi Nevzat Öznel, Haspolat Arıtma Tesisi’nin yenilenmesi projesiyle ilgili KIBRIS’a bilgi verdi.
“Şu anki tesisin çalışmasından memnun değiliz”
Nevzat Öznel, Haspolat Arıtma Tesisi’nin Mayıs 1980’de devreye girdiğini, tesise günde 26 bin metre küp su geldiğini, arıtılan suyun tesisin yanında bulunan Kanlıdere’ye verildiğini belirtti.
Tesiste 75 hektarlık bir arazi üzerine kurulmuş çeşitli havuzlar bulunduğunu, bunların toplam yüzey alanının 650 bin metre kare olduğunu anlatan Öznel, su hacminin ise 950 bin metre küp olduğunu ifade etti.
Yüzey alanı çok büyük olduğundan buharlaşma oranının da çok yüksek olduğuna dikkati çeken Öznel, bu nedenle gelen su miktarıyla çıkan su miktarının aynı olmadığını vurguladı.
Günde ortalama 3-4 bin metre küp suyun buharlaşarak yok olduğuna işaret eden Öznel, suyun ülke açısından çok önemli olduğunu anımsattı.
Haspolat Arıtma Tesisi’nin şu anki durumundan memnun olmadıklarını söyleyen Öznel, nedenlerini şöyle sıraladı:
“Haspolat Arıtma Tesisi’nin şu anki çalışmasından memnun değiliz. Bunun birkaç tane önemli sebebi var. Bunlardan biri kokudur. İkincisi ise buharlaşma olduğu zaman, suyun tuzluluk oranı artıyor. Bu da kaliteyi düşürüyor. Biz buharlaşan suyu değerlendirip tarımda kullanmak istiyoruz. Çıkan su, kalitesi iyi bir standartta değildir. Avrupa Birliği normlarında değildir. Ayrıca tesisin şu anki kapasitesi yetersizdir. Büyük Lefkoşa’yı (Alayköy, Gönyeli, Hamitköy, Haspolat) da şebekeye bağladığımız zaman kapasite yeterli olmayacak. Yeni bir tesise ihtiyacımız vardır.”
Proje 260 bin nüfusa göre planlanacak
Nevzat Öznel, yeni bir tesisin inşa edilmesi gerekliliği ortaya çıktıktan sonra Kuzey ve Güney Lefkoşa Belediye Başkanlarının bir araya geldiğini ve çalışmalar yapıldığını ifade etti. Öznel, bu çalışmaların sonucu olarak Ocak 2009’da Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanı Cemal Bulutoğluları ve Lefkoşa Rum Belediye Başkanı Eleni Mavru’nun ortak bir açıklama yaparak, mevcut tesisi büyütmeye karar verdiklerini söyledi.
Haspolat Arıtma Tesisi’nin master planının hazırlandığını ve Büyük Lefkoşa’nın 2025 yılı ölçeğinde hareket edildiğini anlatan Öznel, o yılda Türk tarafının nüfusunun 100 bin, Rum tarafının ise 160 bin olacağının öngörülerek, tesisisin 260 bin nüfusa göre planlandığını ifade etti.
Öznel, bu çalışmaya göre tesise günde ortalama 45 bin metre küp su gelmesinin planlandığını ancak bugün bu kadar suya ihtiyaç olmadığından, projenin günde 30 bin metre küp suya göre yapıldığını söyledi.
Arıtılacak olan suyun kalitesi konusunda da bilgi veren Öznel, kalitenin Avrupa Birliği normlarında, hatta daha da kaliteli olacağının altını çizdi.
Mevcut yapıda tesise gelen suyla arıtılarak dışarıya verilen su arasında 40-50 gün zaman farkı bulunduğunu söyleyen Öznel, yeni tesisin yeni teknolojiyle donatılacağını, suyun 3 saat içinde arıtılarak dışarıya çıkarılacağını belirtti.
Öznel, yeni teknolojiyle gelen suyun, hemen hemen tamamının dışarıya verileceğini, herhangi bir buharlaşma kaybı da yaşanmayacağını ifade etti.
Geri kazanım
Yeni tesiste geri kazanım olgusuna önem verileceğini belirten Öznel, gübre, su ve elektrik olmak üzere üç alanda geri kazanım sağlanacağını söyledi.
Öznel sözlerine şöyle devam etti:
“Arıtılacak suyun içinde çamur var. Bu çamuru da değerlendireceğiz. Özel işlemlerden geçirilmek şartıyla çamuru kullanacağız. Bu çamurdan gaz elde edeceğiz. O gazdan da elektrik üretimine geçeceğiz. Bu tesisin çalışması için günde bin 500 kilovat elektriğe ihtiyaç vardır. Bunun 500 kilovatını gazdan elde edeceğiz. Çamur biyolojik atıklar içeriyor. Bir nevi gübredir. Bunu gübre olarak uygun yerlerde kullanacağız. Arıtılmış suyun içinde belirli oranlarda kimyasallar bulunuyor. Dolayısıyla üreticinin suni gübre almasına gerek kalmayacak.”
Sulama konusunda devletle işbirliği yapılacağını söyleyen Öznel, “hangi bitki türlerinde daha fazla verim elde edilebilir? Daha planlı bu su nasıl kullanılabilir?” gibi konularla ilgili olarak çalışmalar yapılacağını belirtti.
İhalenin yönetimi BM’de
Haspolat Arıtma Tesisi ihalesinin uluslararası bir ihale olacağını, Türk ve Rum belediyeleri adına UNDP’nin sorumluluk alacağını anlatan Öznel tesisin en geç Şubat 2012 yılında çalışır durumda olacağını söyledi.
İhaleyi kazanan kurumun projenin tekniğini ve inşasını yapacağını söyleyen Öznel, aynı kurumun 10 yıl süreyle bu tesisi çalıştıracağını, daha sonra da mal sahiplerine devredileceğini belirtti.
Türk ve Rum belediyesi olarak tesisin bakım ve idare masraflarına, suları oranında katkıda bulunacaklarını kaydeden Öznel, bu amaçla Türk ve Rum belediyesinin ortak bir kurul oluşturacağını anlattı. Kurulun tesisin bakım ve idaresinden sorumlu olacağını söyleyen Öznel, bu masrafları karşılamak amacıyla suyu satmayı hedeflediklerini belirtti.