Çevre Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Alkan, hazırlanan Master Plan çerçevesinde Güngörköy çevresinde açılacak çöp alanının 2012 yılında hizmete girmesinin hedeflendiğini belirtti.
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Alkan, hazırlanan Master Plan çerçevesinde Güngörköy çevresinde açılacak çöp alanının 2012 yılında hizmete girmesinin hedeflendiğini belirtti.
AB standartlarına göre düzenlemesi yapılan Güngör alanındaki 20 hektarlık merkezi Güngör çöplük alanı 2035 yılına kadar hizmet verebilecek. Hazırlanan Plana göre, maliyetinin bir bölümü AB yardımlarıyla karşılanacak Güngör´deki Merkezi Çöplük alanı dışında Mağusa, İskele ve Güzelyurt bölgelerinde istasyon çöp alanları kurulacak. Bölgelerin çöpleri bu istasyonlara götürüldükten sonra Güngör Merkezi çöp alanına aktarılacak.
Özellikle Hamitköy ve Gönyeli ve Lefkoşa´nın bir bölümü için sağlık tehdidi oluşturan Dikmen çöplüğünü ıslah etme çalışmaları da sürdürülecek.
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Alkan, KKTC´nin önemli sorunu olan çöp sorunu, Dikmen çöplüğünün durumu ve çevreye etkileriyle ilgili TAK Muhabirinin sorularını yanıtladı. Alkan Dikmen Çöplüğü´nün yarattığı sorunlar, yasal durum, yetki karmaşası ve çıkan yangınlar ve Güngörköy çöp alanı hakkında bilgi verdi.
–DİKMEN´DEKİ YANGINLAR KASTİ–
Hamitköylüler´in büyük tepkisini çeken ve onları eyleme iten Dikmen çöplüğündeki yangınların, çöplük alanındaki metallerin toplanması amacıyla kasti olarak çıkarıldığı inancını belirten Alkan, bunun yangınlar sonucunda yapılan incelemelerde de ortaya çıktığını söyledi.
Alkan, çıkan yangınların en basit ve acil olarak önlenmesi için çöp yığınlarının üzerine kamyonlarla toprak dökülmesinin geçici süreyle de olsa sorunu çözülebileceğini kaydetti.
–8 BELEDİYE VE ASKER ÇÖPLERİNİ DİKMENE DÖKÜYOR–
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Alkan´ın verdiği bilgiye göre, Dikmen çöplüğüne toplam 8 Belediye ve askeri birliklerin çöpleri dökülüyor. Bunun yanında inşaat özel şirketlerin moloz ve sanayi atıkları Dikmen Çöplüğüne bırakılıyor.
1974 yılından itibaren kullanılmaya başlanan 65 hektarlık alana yayılmış gibi görünen Dikmen çöplüğünün alanları giderek vahşi şekilde büyüyor. 30-40 metre yüksekliğinde oluşan çöp dağları ise kaçınılmaz olarak çevre kirliliği yaratıyor, bu kirlilik de insan sağlığını doğrudan etkiliyor.
–ATIK SULAR AYRI BİR SORUN…-
KKTC´nin birçok bölgesinde kanalizasyon sistemi olmamasından dolayı, Lefkoşa ve Girne bölgelerinin tüm atık suları Dikmen çöplüğüne bırakılıyor. Bölgedeki diğer çöplerle birleşerek bazı kimyasal oluşumlar yaratan bu sular bölgedeki dere yatağına kadar ulaşıyor ve yer altı yer üstü kaynaklarının kirlenmesine neden oluyor.
“Çevre Mühendisliği açısından bakıldığında bu kabul edilemez bir durumdur. Çevre konusunda ciddi zararlar oluşuyor” ifadelerini kullanan Çevre Mühendisleri Odası Başkanı İbrahim Alkan, Dikmen Çöplüğü´nün bölgeye ve tüm halka verdiği zararın ciddi boyutlara ulaştığını belirtti.
–YASAL PROSEDÜR–
51- 95 sayılı belediyeler yasasına göre, çöplerin toplanması, taşınması ve yok edilmesinin belediyelerin yükümlülüğünde olduğunu ve sorumluların ise oraya çöp döken 8 belediyenin olması gerektiğini söyleyen Alkan, yıllarca bu sorunun çözülmemesi nedeniyle 2004 yılında Çevre Koruma Dairesi´nin “Düzenli Depolama
Sistemi” ihalesine çıktığını, inşaatı ve işletme ile ilgili şirketlerle anlaştığını, Dikmen Çöplüğü´nün inşaatının tamamlandığını ve 2005 yılından itibaren de orada bulunan tesisin işletilmeye başladığını kaydetti.
–AYRIŞTIRMA YOK–
Dikmen çöplüğünde geçirimsiz bir zeminin döşendiğini ancak işletmede sıkıntılar olmasından dolayı da çöplükten sızan suların ve gazın toplanmasının sağlanamadığını söyleyen Alkan, yaklaşık 2005-2006 yılı arasında çöplüğün kurulan sistem içerisinde çalıştığını, ancak son 2 yılda sistemin bozulduğunu, çöplüğün iyi çalıştırılmamasından dolayı da yangınların arttığını belirtti.
–ÇÖPLÜK BAZI ÇEVRELERİN METAL TOPLAMASI İÇİN BİLİNÇLİ YAKILIYOR–
Dikmen Çöplüğü´ndeki yangınların çoğu zaman çöplerin yarattığı metan gazından değil, buradaki metal atıklarını toplamak isteyenlerce kasıtlı olarak çıkarıldığını belirtti.
–KONTROLSÜZLÜK–
Dikmenin sadece ön kısmının tellendiğini geriye kalan kısımlarının ise kontrolsüz olduğunu dile getiren Alkan, giriş çıkışın kontrolsüz olmasından dolayı tüm çöplerin artık bir yere döküldüğünü ve hiçbir ayrıştırma işlemi yapılmadığını belirtti.
–YETKİLER–
Alkan, Dikmende iki şirketin çalıştığını ve bir tanesi ile Çevre Koruma Dairesi´nin sözleşme yaptığını, diğeriyle de LTB´nin sözleşme yapmasından dolayı çöplükte yetki karmaşası yaşandığını çoğu zaman şirketlerin kendi aralarında tartışma yaşandığını kaydetti.
Koşullara uymadığı gerekçesiyle sözleşmesi tek taraflı olarak feshedilen bir şirketin Çevre Dairesi, LTB ve İçişleri Bakanlığı´nı dava ettiğini söyleyen Alkan, Dikmen çöplüğünün büyük bölümünün İçişleri Bakanlığı´na ait olduğunu ve İçişleri Bakanlığı´nın da 2006 Aralık ayında LTB ile bir sözleşme imzalayarak bu alanın kullanım hakkını Çevre Koruma Dairesi ve LTB´ye verdiğini kaydetti.
Bu durumun idari karışıklığı daha da arttığını ve karmaşık bir idari sorundan dolayı da yetki karmaşası yaşandığını söyleyen Alkan, bu sorunun çözümünün yasal olarak belediyelere düştüğünü kaydetti.
–DİKMEN´DE ACİL OLARAK YAPILMASI GEREKENLER–
2011 yılına kadar Dikmen Çöplüğü´nde acil olarak yapılması gerekenlerin olduğunu vurgulayan Alkan´a göre çöplükte yangınlar çıkardıkları gazlar dolayısıyla iklim üzerinde olumsuz etkiler yaratıyor.
Alkan çöplük için alınması gereken önlemleri şöyle özetledi:
“Yangınların önlenmesi için dökülen çöplerin üzeri ivedilikle toprakla kapatılmalıdır.
İdari sorunun ortadan kaldırılması ve Dikmen´nin tüm alanının belirlenmesi gerekir. Dikmen´in şuanda belli bir sınırı yok, çöplüğün sınırlanması ve tellenmesi gerekir, yeterli sayıda eleman ve makine parkı bulundurulması ve çöplerin türlerine göre ayrı alanlara dökülmesi gerekir.
İnşaat atıklarının, evsel atıkların, bahçe atıklarının, özellikle tıbbi ve mezbaha atıklarının ayrı bir bölgeye açılacak çukurlar içerisine gömülerek üzerinin hemen kireçlenerek kapatılması gerekir. Bu alanlara gidilecek yollar açılmalı ve levhalarla bilgilendirilmeli. Vidanjör sularının Haspolat arıtma tesisine taşınması veya hızlı bir şekilde paket arıtma tesisinin kurulması, çöplerin gömülmesi halinde kompaktör( atıkları gömerken parçalayıp sıkıştırma aleti) denilen araçlar kullanılması, topraklamanın günlük olarak yapılması ve bölgeye çevre mühendisinin istihdam edilmesi gerekir.”
–GÜNGÖR KÖY´E YENİ ÇÖP ALANI YAPILMASI PROJESİ–
Avrupa Birliği ile yapılan projede Güngör Köy´e yeni bir çöp alanı inşa edilmesi ve Dikmen çöp alanının da rehabilite edilmesinin gündemde olduğunu dile getiren Alkan, projelerin hazırlandığını 2012 yılında da çöp alanının inşaatının tamamlanarak işletilmeye başlanmasının hedeflendiğini kaydetti.
–MASTER PLAN–
Hazırlanan Master planına göre ülkede sadece bir tane merkezi çöp alanı olacağı, AB Standartlarına göre Güngörköy´de kurulacak Merkezi çöp alanında çöpler bir alanda toplanacak.
Alkan, plana göre, Mağusa, İskele ve Güzelyurt bölgelerinde 3 tane istasyon kurulacağını, bölgelerin çöplerini transfer istasyonlarına götüreceğini, buradan da daha büyük araçlarla çöplerin merkezi çöp alnına taşınacağını kaydetti.
2012 Ocak ayında işletilmeye başlanması hedeflenen Güngör Köy´deki çöplük alanının yaklaşık 20 hektar olacağını ve ülkeye 2035 yılına kadar hizmet verebileceğini dile getiren Alkan, hazırlanan projenin bir kısmının AB tarafından finanse edileceğini geriye kalan paranın da başka kaynaklar kullanılarak tamamlanmasının öngörüldüğünü belirtti.