GİRNE ARITMA TESİSİ KONUSUNDA
BASIN BİLDİRİSİ
Ülkemizde dün meydana gelen Girne Arıtma Tesisindeki kaza tüm toplumumuz gibi Odamızı da üzmüştür. Bir anda tüm ülkenin gündemine gelen kaza, Odamızın daha önce bir çok kez dile getirdiği atıksu sorununun ne kadar ciddi olduğunu bir kez daha ortaya koymuştur.
Girne Arıtma Tesisi, 1986 yılında inşaa edilen ve 1990’lı yılların başından itibaren Girne Belediyesi tarafından çalıştırılan 1,000 m3/gün kapasiteli bir arıtma tesisidir. Tesis, geçtiğimiz 15 yıl içerisinde zaman zaman çalıştırılmış, zaman zaman çalıştırılamamış ve tesisten; genel anlamı ile bugüne kadar istenilen verim alınamamıştır.
Son dönemde ise bölgede yaşayan Girne’lilerin, Girne’ye gelen turistlerin ve sivil toplum örgütlerinin şikayetlerinin de etkisi ile Girne Belediyesi konuya duyarlılık göstemiş, yeni bir arıtma tesisi yapılması için ihaleye çıkmış ve yıllarca süren bu soruna çözüm getirmek istemiştir. Ancak ihalede çıkan sorunlar nedeni ile projenin uygulanması gecikmiş ve projeye ancak bu yıl içerisinde başlama imkanı bulunmuştur. Ne yazık ki, ihale henüz tamamlanma aşamasına gelmeden dün yaşanan kaza, hepimizi gerçekten çok üzmüştür. Yaklaşık 1,000 m3 su bir anda denize ulaşmış ve büyük bir kirlilik yaratmıştır.
Yeni tesisin üç ayda biteceği bilgisi ile burada yapılması gereken bu üç aylık süre için bir acil durum planı hazırlanması ve planın uygulanarak çevreye en az zarar verecek şekilde bu krizin atlatılmasıdır. Bu amaçla kurulan kriz masası olumlu bir adım olarak görülmektedir. Ancak, olan kazanın nedeni araştırılmalı ve ihmal var ise sorumluları tespit edilmelidir. Bizlerin de birçok çağdaş ülkede yaşanan kazalarda olduğu gibi bu kazadan ders çıkarmamız gerekmektedir.
Su fakiri olan ülkemizde atık suların arıtılarak yeniden kullanılması olmazsa olmaz bir konudur. Üzülerek görmekteyiz ki, ülkemizde, Lefkoşa’nın nüfus olarak %75’ine hizmet veren kanalizasyon sistemine ek olarak, Girne’de yaklaşık 5,000 nüfusa ve Lapta’da ise çok dar bir kısıma hizmet veren kanalizasyon ve arıtma tesisi haricinde merkezi bir sistemimiz yoktur. Lefkoşa ve Gazimağusa su ihtiyacını karşılayan Güzelyurt’ta, bir sahil kenti olan Gazimağusa’da, İskele’de ve 2006 nüfus sayımına göre nüfusu yaklaşık 57,000 olan Girne’de nüfusun sadece %10’una hizmet veren bir sistem vardır.
Bu nedenle, hükümetimiz yerel yönetimlere, özellikle küçük yerel yönetimlere gerekli maddi ve teknik desteği sağlamalı, ülke genelinde merkezi kanalizasyon sistemi ve arıtma tesisleri inşaa edilmesi konusunda öncü olmalıdır. Yerel yönetimler ise bu yardımlar ve kendi imkanlarını kullanarak projeleri hayata geçirmeli, düzgün bir şekilde işletmeli ve gerekli bakımılar yapmalıdır. Ayrıca hem merkezi, hem de yerel yönetimler bu projeleri hazırlayacak ve uygulayacak uzmanları kadrolarında bulundurmalıdır.
Avrupa Birliği hedefi olan hükümetimiz, bu adımları atacak programları ve projeleri oluşturmalı, çevre altyapı yatırımları için bugüne kadar ayırmadığı bütçeleri ayırmalı ve bir an önce uygulamaya koymalıdır.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.
İbrahim ALKAN
Çevre Mühendisleri Odası Başkanı
Çevre Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu (a)